■4-3.潮位の変化から地震予測は可能か?(2)
■潮位偏差のσが上昇すると必ず地震が発生するのか?
残念ながら答えはノーです。
2002年1月1日から2013年9月5日までに日本国内72ヶ所の観測点で観測された
特定の潮位変化の発生数と地震発生数との関係について、
以下の条件で表 - 1にまとめてみました。
潮位の変化が発生して60日以内に観測点から200km以内に発生したM6以上の地震の発生回数を、
潮位偏差のσ別に集計し、地震発生確率を計算する。
表 - 1を見てみると、地震の発生確率は観測点によって大きくばらついています。
σの値が高くなるにつれて非常に高い発生率を示す地点もあれば、
σの値の大小に関わらず全く地震が発生していない地点もあります。
無理やりですが、全国平均を取ってみると...
- 潮位偏差のσが1.0以上1.5未満の場合、地震の発生確率は6.0%
- 潮位偏差のσが1.5以上2.0未満の場合、地震の発生確率は6.5%
- 潮位偏差のσが2.0以上2.5未満の場合、地震の発生確率は7.4%
- 潮位偏差のσが2.5以上3.0未満の場合、地震の発生確率は7.7%
- 潮位偏差のσが3.0以上の場合、地震の発生確率は7.3%
という事で、この発生確率をどう見るかは皆さん様々でしょうが、
全国的に見ると地震の発生確率は極めて低く、
全国を一括して地震予測が出来るかと言えば、中々困難であろうと思います。
しかし、地震の発生確率が高い観測点にターゲットを絞れば地震予測に役立つかもしれません。
表 - 1 変化潮位の発生数と地震発生数との関係
潮位偏差のσ | 1σ以上 1.5σ未満 | 1.5σ以上 2σ未満 | 2σ以上 2.5σ未満 | 2.5σ以上 3σ未満 | 3σ以上 |
観測 地点名 | 変化潮位 の発生数 | 地震 発生数 | 地震発生 確率 | 変化潮位 の発生数 | 地震 発生数 | 地震発生 確率 | 変化潮位 の発生数 | 地震 発生数 | 地震発生 確率 | 変化潮位 の発生数 | 地震 発生数 | 地震発生 確率 | 変化潮位 の発生数 | 地震 発生数 | 地震発生 確率 |
稚内 | 540 | 37 | 6.9% | 57 | 6 | 10.5% | 12 | 0 | 0.0% | 5 | 0 | 0.0% | 14 | 0 | 0.0% |
網走 | 624 | 41 | 6.6% | 70 | 6 | 8.6% | 6 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 12 | 1 | 8.3% |
花咲 | 96 | 7 | 7.3% | 10 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 10 | 0 | 0.0% |
釧路 | 362 | 43 | 11.9% | 35 | 2 | 5.7% | 2 | 0 | 0.0% | 1 | 0 | 0.0% | 8 | 1 | 12.5% |
函館 | 327 | 2 | 0.6% | 14 | 0 | 0.0% | 1 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 7 | 0 | 0.0% |
小樽 | 336 | 28 | 8.3% | 25 | 0 | 0.0% | 6 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 13 | 0 | 0.0% |
下北 | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 17 | 2 | 11.8% |
八戸 | 3 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 10 | 1 | 10.0% |
宮古 | 674 | 105 | 15.6% | 90 | 21 | 23.3% | 6 | 2 | 33.3% | 0 | 0 | 0.0% | 9 | 3 | 33.3% |
大船渡 | 340 | 120 | 35.3% | 79 | 25 | 31.6% | 34 | 0 | 0.0% | 3 | 0 | 0.0% | 36 | 3 | 8.3% |
鮎川 | 114 | 100 | 87.7% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 16 | 3 | 18.8% |
小名浜 | 204 | 78 | 38.2% | 16 | 6 | 37.5% | 3 | 3 | 100.0% | 1 | 1 | 100.0% | 9 | 3 | 33.3% |
銚子漁港 | 1,457 | 307 | 21.1% | 355 | 68 | 19.2% | 111 | 27 | 24.3% | 63 | 18 | 28.6% | 78 | 18 | 23.1% |
布良 | 16 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 8 | 2 | 25.0% |
東京 | 6,532 | 1,336 | 20.5% | 2,952 | 560 | 19.0% | 1,128 | 191 | 16.9% | 379 | 63 | 16.6% | 893 | 156 | 17.5% |
岡田 | 247 | 32 | 13.0% | 12 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 7 | 2 | 28.6% |
三宅島 | 731 | 63 | 8.6% | 64 | 0 | 0.0% | 160 | 0 | 0.0% | 201 | 0 | 0.0% | 62 | 0 | 0.0% |
父島 | 1,539 | 122 | 7.9% | 324 | 5 | 1.5% | 17 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 21 | 0 | 0.0% |
南鳥島 | 271 | 0 | 0.0% | 113 | 0 | 0.0% | 46 | 0 | 0.0% | 13 | 0 | 0.0% | 45 | 0 | 0.0% |
小田原 | 771 | 151 | 19.6% | 263 | 46 | 17.5% | 84 | 14 | 16.7% | 17 | 5 | 29.4% | 74 | 12 | 16.2% |
石廊崎 | 12 | 2 | 16.7% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 10 | 1 | 10.0% |
内浦 | 2,062 | 132 | 6.4% | 741 | 21 | 2.8% | 205 | 9 | 4.4% | 37 | 6 | 16.2% | 178 | 4 | 2.2% |
清水港 | 1,780 | 105 | 5.9% | 619 | 14 | 2.3% | 162 | 9 | 5.6% | 25 | 5 | 20.0% | 143 | 5 | 3.5% |
御前崎 | 577 | 60 | 10.4% | 92 | 9 | 9.8% | 8 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 14 | 1 | 7.1% |
舞阪 | 752 | 75 | 10.0% | 98 | 23 | 23.5% | 24 | 4 | 16.7% | 10 | 0 | 0.0% | 23 | 4 | 17.4% |
赤羽根 | 230 | 5 | 2.2% | 8 | 0 | 0.0% | 3 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 9 | 0 | 0.0% |
名古屋 | 3,264 | 123 | 3.8% | 1,083 | 39 | 3.6% | 310 | 6 | 1.9% | 70 | 1 | 1.4% | 262 | 4 | 1.5% |
鳥羽 | 3 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 10 | 2 | 20.0% |
尾鷲 | 326 | 29 | 8.9% | 19 | 6 | 31.6% | 2 | 2 | 100.0% | 1 | 1 | 100.0% | 10 | 1 | 10.0% |
熊野 | 534 | 0 | 0.0% | 70 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 7 | 0 | 0.0% |
浦神 | 933 | 85 | 9.1% | 155 | 20 | 12.9% | 9 | 5 | 55.6% | 3 | 3 | 100.0% | 14 | 3 | 21.4% |
串本 | 1,430 | 54 | 3.8% | 199 | 19 | 9.5% | 12 | 3 | 25.0% | 2 | 0 | 0.0% | 19 | 3 | 15.8% |
白浜 | 924 | 54 | 5.8% | 175 | 17 | 9.7% | 14 | 3 | 21.4% | 2 | 1 | 50.0% | 20 | 2 | 10.0% |
御坊 | 1,219 | 39 | 3.2% | 374 | 12 | 3.2% | 91 | 5 | 5.5% | 14 | 1 | 7.1% | 85 | 4 | 4.7% |
和歌山 | 3,903 | 85 | 2.2% | 975 | 22 | 2.3% | 158 | 2 | 1.3% | 17 | 0 | 0.0% | 154 | 2 | 1.3% |
淡輪 | 5,676 | 120 | 2.1% | 1,514 | 37 | 2.4% | 227 | 6 | 2.6% | 30 | 1 | 3.3% | 208 | 5 | 2.4% |
大阪 | 7,553 | 170 | 2.3% | 2,116 | 55 | 2.6% | 336 | 9 | 2.7% | 46 | 1 | 2.2% | 328 | 8 | 2.4% |
神戸 | 6,350 | 144 | 2.3% | 1,676 | 45 | 2.7% | 253 | 5 | 2.0% | 27 | 1 | 3.7% | 238 | 4 | 1.7% |
洲本 | 384 | 8 | 2.1% | 24 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 10 | 0 | 0.0% |
宇野 | 2,509 | 82 | 3.3% | 511 | 21 | 4.1% | 52 | 3 | 5.8% | 14 | 0 | 0.0% | 48 | 4 | 8.3% |
松山 | 2,482 | 12 | 0.5% | 486 | 1 | 0.2% | 74 | 0 | 0.0% | 17 | 0 | 0.0% | 67 | 0 | 0.0% |
高松 | 2,347 | 42 | 1.8% | 434 | 7 | 1.6% | 48 | 1 | 2.1% | 13 | 0 | 0.0% | 51 | 2 | 3.9% |
小松島 | 2,903 | 67 | 2.3% | 835 | 19 | 2.3% | 113 | 3 | 2.7% | 21 | 0 | 0.0% | 98 | 4 | 4.1% |
阿波由岐 | 1,136 | 44 | 3.9% | 373 | 11 | 2.9% | 137 | 3 | 2.2% | 41 | 0 | 0.0% | 104 | 4 | 3.8% |
室戸岬 | 963 | 15 | 1.6% | 137 | 0 | 0.0% | 9 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 18 | 0 | 0.0% |
高知 | 1,548 | 12 | 0.8% | 362 | 0 | 0.0% | 63 | 0 | 0.0% | 17 | 0 | 0.0% | 52 | 0 | 0.0% |
土佐清水 | 118 | 0 | 0.0% | 3 | 0 | 0.0% | 1 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 12 | 0 | 0.0% |
宇和島 | 518 | 0 | 0.0% | 32 | 0 | 0.0% | 3 | 0 | 0.0% | 1 | 0 | 0.0% | 12 | 0 | 0.0% |
佐伯 | 1,020 | 0 | 0.0% | 369 | 0 | 0.0% | 98 | 0 | 0.0% | 40 | 0 | 0.0% | 67 | 0 | 0.0% |
油津 | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 27 | 3 | 11.1% |
鹿児島 | 5,390 | 152 | 2.8% | 1,417 | 69 | 4.9% | 230 | 1 | 0.4% | 33 | 0 | 0.0% | 210 | 1 | 0.5% |
枕崎 | 72 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 9 | 0 | 0.0% |
種子島 | 9 | 0 | 0.0% | 6 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 10 | 1 | 10.0% |
奄美 | 1,432 | 199 | 13.9% | 193 | 51 | 26.4% | 19 | 12 | 63.2% | 5 | 0 | 0.0% | 19 | 12 | 63.2% |
那覇 | 1,264 | 133 | 10.5% | 175 | 13 | 7.4% | 37 | 2 | 5.4% | 1 | 0 | 0.0% | 39 | 2 | 5.1% |
南大東 | 2,334 | 77 | 3.3% | 1,392 | 30 | 2.2% | 507 | 2 | 0.4% | 245 | 0 | 0.0% | 373 | 3 | 0.8% |
石垣 | 2,362 | 411 | 17.4% | 737 | 183 | 24.8% | 130 | 48 | 36.9% | 9 | 1 | 11.1% | 129 | 47 | 36.4% |
与那国 | 431 | 140 | 32.5% | 26 | 8 | 30.8% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 6 | 1 | 16.7% |
苓北 | 434 | 0 | 0.0% | 95 | 0 | 0.0% | 23 | 0 | 0.0% | 1 | 0 | 0.0% | 29 | 0 | 0.0% |
大浦 | 401 | 9 | 2.2% | 20 | 0 | 0.0% | 4 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 22 | 0 | 0.0% |
口之津 | 89 | 3 | 3.4% | 6 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 1 | 0 | 0.0% | 21 | 0 | 0.0% |
長崎 | 2,815 | 129 | 4.6% | 690 | 18 | 2.6% | 119 | 0 | 0.0% | 10 | 0 | 0.0% | 111 | 0 | 0.0% |
福江 | 1,441 | 26 | 1.8% | 200 | 0 | 0.0% | 19 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 25 | 0 | 0.0% |
対馬比田勝 | 851 | 0 | 0.0% | 232 | 0 | 0.0% | 37 | 0 | 0.0% | 3 | 0 | 0.0% | 40 | 0 | 0.0% |
浜田 | 1,098 | 0 | 0.0% | 189 | 0 | 0.0% | 32 | 0 | 0.0% | 14 | 0 | 0.0% | 28 | 0 | 0.0% |
境 | 268 | 7 | 2.6% | 34 | 0 | 0.0% | 10 | 0 | 0.0% | 3 | 0 | 0.0% | 15 | 0 | 0.0% |
西郷 | 173 | 5 | 2.9% | 12 | 3 | 25.0% | 2 | 1 | 50.0% | 0 | 0 | 0.0% | 8 | 1 | 12.5% |
舞鶴 | 1,256 | 46 | 3.7% | 290 | 13 | 4.5% | 70 | 2 | 2.9% | 15 | 2 | 13.3% | 60 | 2 | 3.3% |
能登 | 626 | 38 | 6.1% | 255 | 13 | 5.1% | 98 | 5 | 5.1% | 38 | 2 | 5.3% | 76 | 3 | 3.9% |
富山 | 1,475 | 98 | 6.6% | 362 | 39 | 10.8% | 81 | 15 | 18.5% | 21 | 5 | 23.8% | 70 | 13 | 18.6% |
佐渡 | 268 | 15 | 5.6% | 14 | 2 | 14.3% | 2 | 1 | 50.0% | 0 | 0 | 0.0% | 10 | 1 | 10.0% |
深浦 | 32 | 0 | 0.0% | 2 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 0 | 0 | 0.0% | 24 | 1 | 4.2% |
合計 | 93,161 | 5,624 | 6.0% | 24,310 | 1,585 | 6.5% | 5,456 | 404 | 7.4% | 1,536 | 118 | 7.7% | 4,981 | 365 | 7.3% |
|